مطالبه‌هایی که اثر داشت/ از کاهش فرایند تشریفات تا باز شدن پای مردم به مناظره
اولین مناظره ریاست جمهوری بیست‌وهشتم خرداد از شبکه یک سیما پخش شد اما آنگونه که انتظار می‌رفت با نقاط ضعف و انتقاداتی مواجه بود؛ انتقاداتی که در دومین قسمت از این برنامه مورد توجه قرار گرفت و شاهد رفع برخی از آن‌ها بودیم.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، اولین مناظره ریاست جمهوری دوشنبه بیست‌وهشتم خرداد از شبکه یک سیما پخش شد اما با توجه به اینکه اولین بخش از این مناظرات بوده و نسبت به دوره‌های قبلی انتخابات ریاست جمهوری با تغییراتی مواجه بود، انتظار می‌رفت که با نقاط ضعف و انتقاداتی مواجه باشد.

تشریفاتی که حذف شد
اولین قسمت مناظره با برگزاری آئین استقبال از نامزدهای ریاست جمهوری آغاز شد و بر این اساس هر یک از نامزدها با مارش یگان تشریفات ارتش و با موسیقی فیلم «محمد رسول الله» مورد استقبال قرار گرفتند؛ هر نامزد در ابتدای ورود خود به صداوسیما برای ادای احترام به مقام شهدای گمنام و گلباران مقبره آن‌ها با همراهی مدیرکل روابط عمومی سازمان صداوسیما در نزدیکی مسجد بلال می‌رفت که البته این مراسم حواشی و نکات جالب خود را در پی داشت.

بر این اساس شاهد بودیم که خبری از خودروهای تشریفاتی نبود و هر یک از نامزدها با خودرویی که می‌خواستند وارد می‌شدند و در این فرایند تیبای سعید جلیلی و خودروی برقی زاکانی مورد توجه قرار گرفت؛ از سویی پس از ورود تمام نامزدها به استودیو، مراسم قرعه‌کشی برای ترتیب نشستن افراد برگزار شد که این برنامه‌ها در مجموع بیش از ۱ ساعت از زمان را گرفت؛ این برنامه‌ها هرچند برای بخشی از کاربران مورد توجه بود و موضوع بحث در فضای را داغ کرد اما از سویی طولانی شدن این فرایند و از سویی تشریفاتی شدن برنامه مورد نقد بسیاری از افراد قرار گرفت.

سوت آغاز مناظره دوم با اقامه نماز جماعت زده شد
پس از طرح این انتقاد به مناظره اول، ۲ روز قبل بود که در مراسمی جداگانه و با حضور نمایندگان نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری و اعضای کمیسیون بررسی تبلیغات برگزار و صندلی هر یک از نامزدها در مناظرات مشخص شد و از سویی محمد صالح مفتاح، دبیر ستاد انتخابات سازمان صداوسیما روز گذشته اعلام کرد: «برای برنامه اول هماهنگی‌ها و تشریفاتی در نظر گرفته بودیم که در برنامه‌های بعدی ضرورتی برای آن‌ها وجود ندارد؛ برنامه‌ ریزی این است که این تشریفات مانند قبل نباشد و نامزدها به ترتیب قرعه کشی که دیروز انجام شد، وارد استودیو می‌شوند.» و طبق این موارد، سوت آغاز مناظره دوم با پخش زنده اقامه نماز جماعت نامزدها زده شد.
بالاخره میز هم گذاشتند!
یکی از اصلی‌ترین انتقاداتی که به اولین قسمت مناظره نامزدها مطرح شد و حتی دقایقی پس از مناظره از سوی نمایندگان نامزدها نیز مورد انتقاد قرار گرفت، نوع چینش صندلی‌ها و نبود میز در برابر آن‌ها بود؛ در واقع طراحی دکور برنامه تلاش شده بود به دور از دکورهای رسمی باشد اما برخی در فضای مجازی به نامناسب بودن صندلی نامزدها اشاره می‌کردند که گویی با نوعی سختی باید برگه‌های خود را در اطرافشان نگه می‌داشتند و جلویشان میزی نبود که بتوانند با راحتی بیشتری نوشته‌ها را مقابلشان قرار دهند.
با وجود این انتقادات، یکی از اصلی‌ترین تغییرات دومین قسمت مناظره تغییر این روند و توجه به مطالبه مردم و کارشناسان بود که شاهد بودیم هم نوع چینش صندلی‌ها تغییر کرد و هم در مقابل نامزدها صندلی قرار گرفت؛ موردی که از همان دقایق ابتدایی پخش مناظره دوم نیز مورد توجه کاربران فضای مجازی قرار گرفت:
پای مردم هم به مناظره‌ها باز شد
یک تفاوت اساسی‌ترین تفاوت‌های مناظره این دوره با دوره‌های قبل، نحوه پرسش از نامزدها بود که تلاش شد این پرسش‌ها به صورت کارشناسی شده و تخصصی مطرح شود اما نکته قابل توجه در قسمت اول اینجا بود که تعداد زیادی سوال تخصصی و عمقی و مفصل که پاسخ‌های گزینه‌ای کوتاه هم ندارد در دور اول و یک باره مطرح شد؛ حتی اگر سوالات تمام و کمال هم به نامزدها داده شده باشد باز هم این مدل از سوال نمی‌توانست در حافظه مخاطب عادی تلویزیون باقی بماند و البته که خود نامزدها هم در دور اول بیشتر و به طور عمده ترجیح دادند که با سخنان مکتوب و برنامه‌ریزی شده خود مناظره را آغاز کنند و بر این اساس مدل پاسخگویی نامزدها به سوال‌ها باعث شد بعد از دو بازه زمانی ۴ دقیقه‌ای تذکر هم بگیرند. یعنی نامزدها که باید ابتدا در ۴ دقیقه اول به سوال پاسخ می‌گفتند و در ۴ دقیقه دوم نظر دیگری را نقد می‌کردند که این زمان نسبت به سوالات ارائه شده کم بود اما در قسمت دوم شاهد کاهش سوالات مطرح شده از سوی کارشناسان و در نتیجه پاسخ تخصصی‌تر نامزدها بودیم.

از سویی یکی از انتقاداتی که از ابتدا به برنامه‌های صدا و سیما در طول روند تبلیغات صدا و سیما مطرح بود، توجه نکردن به نظرات مردمی و چینش برنامه‌ها صرفاً بر اساس نظر کارشناسان بود و بر این اساس محمدرضا اخضریان، کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگویی با ایمنا اظهار کرده بود: «پرسش‌های مردمی باید با حضور مردم انجام شود، چرا که آن‌ها هم می‌خواهند حرف‌هایی را بزنند، در همین راستا می‌توان این فرصت را در رسانه فراهم کرد.» و بر این اساس شاهد بودیم که در مناظره دوم، علاوه بر طرح سوالات توسط کارشناسان، سوالات و دغدغه‌های مردمی نیز سهمی در میان سوالات پیدا کرد و آن‌ها نیز توانستند نظرات خود را نامزدهای ریاست جمهوری به اشتراک بگذارند.
به گزارش ایمنا، مناظره‌های انتخاباتی همواره یکی از مهم‌ترین فرصت و بسترها برای شناخت هرچه بیشتر نامزدهای انتخاباتی نه تنها از بعد برنامه و عملکرد بلکه بعد اخلاقی نیز است در مواقع مناظره‌ها می‌توانند برگ برنده سازمان صدا و سیما در جذب مخاطب و در ادامه افزایش مشارکت در انتخابات باشد، بر همین اساس لازم است که «مردم» و «نظرات مردم» به‌عنوان مهم‌ترین رکن این برنامه‌ها قرار گرفته و آنچه که بیان می‌کنند مورد توجه قرار بگیرد.

مقالات دیگر: ظروف کرایه حکیمیه